Czajkowice

Czajkowice
Чайковичі
Ilustracja
Kościół greckokatolicki
Państwo

 Ukraina

Obwód

 lwowski

Burmistrz

Rada Wiejska Czajkowic

Powierzchnia

35,43 km²

Wysokość

288 m n.p.m.

Populacja (2024)
• liczba ludności


1466[1]

Nr kierunkowy

3236

Kod pocztowy

81442

Położenie na mapie obwodu lwowskiego
Mapa konturowa obwodu lwowskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Czajkowice”
Położenie na mapie Ukrainy
Mapa konturowa Ukrainy, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Czajkowice”
Ziemia49°35′51″N 23°31′16″E/49,597500 23,521111
Multimedia w Wikimedia Commons

Czajkowice (ukr. Чайковичі) – wieś i dawna okolica szlachecka na Ukrainie, na lewym brzegu Dniestru, koło Rudek, w rejonie samborskim obwodu lwowskiego.

Szlachecka chata w Czajkowicach

Wieś została założona w 1349. Według Słownika Geograficznego Królestwa Polskiego w 1885 Czajkowice liczyły 2148 mieszkańców, w większości – 1753 osoby wyznania greckokatolickiego oraz 261 mojżeszowego i 134 rzymskokatolickiego[2]. W 1929 r. wieś liczyła 2577 mieszkańców, w tym 49 Żydów[3]. Wieś podzielona była na właściwe Czajkowice, zaścianek szlachecki i Chłopy Czajkowickie, część zamieszkałą przez chłopów. We wsi znajdowały się także odpowiednio dwie cerkwie greckokatolickie. Mieszkańcy zaścianka należą głównie do rodów szlachty zagrodowej Czajkowskich (Czaykowskich) herbu Sas i Dębno oraz Horodyskich herbu Korczak. Mimo ponad 50 lat władzy radzieckiej i funkcjonowania we wsi kołchozu przetrwały w zaścianku tradycje szlacheckie. Cerkiew w części szlacheckiej wymieniana była w dokumentach już w 1468. W 1828 parafia, pod patronatem miejscowej gminy szlacheckiej, należała do greckokatolickiego dekanatu w Komarnie, w diecezji przemyskiej[4]. Mieszkańcy wyznania rzymskokatolickiego należeli do parafii w pobliskich Rudkach. Po pożarze starej cerkwi, w 1842 zbudowano nową, konsekrowaną w 1850. Obecnie ta cerkiew, pod wezwaniem Jana jest jedyną świątynią we wsi. W latach 90. XX wieku została odremontowana i rozbudowana[5].

W II Rzeczpospolitej wieś należała do powiatu rudeckiego w województwie lwowskim. W 1921 r. liczyła 2577. mieszkańców, wśród których Polacy stanowili ok. 20%. W czasie okupacji niemieckiej we wsi działała polska samoobrona. W latach 1943 - 1944 nacjonaliści ukraińscy z OUN - UPA zamordowali tutaj 25 Polaków[6].

Cudowny obraz MB z Czajkowic

W okresie międzywojennym Czajkowice były słynnym miejscem pielgrzymek do cudownego obrazu Matki Boskiej, który ponoć powstał samoistnie na szkle. Obraz pojawił się na szybie chaty Jakuba Horodyskiego w grudniu 1937. Szybko zasłynął jako powstały w sposób nadnaturalny, później również zaczęto go uważać za cudowny. Międzywojenna polska prasa, również warszawska i ogólnopolska, poświęciła temu zdarzeniu wiele artykułów. Brak jednoznacznego uznania przez hierarchię kościelną cudowności obrazu sprawił, że jego kult jest lokalny i ograniczony głównie do członków kościoła greckokatolickiego.

Przypisy

  1. ↑ Паспорт | Рудківська міська рада [online], gov.ua [dostęp 2024-06-07]  (ukr.).
  2. ↑ Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego
  3. ↑ Missing Identity. [dostęp 2007-10-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-10-16)].
  4. ↑ Schematismus univversi venerabilis cleri Dioeceseos Graeco Catholicae Premisliensis pro anno domini MDCCCXXVIII, Przemyśl, 1828, druk. Gołębiowskiego
  5. ↑ Дерев'яні церкви Львівщини
  6. ↑ SzczepanS. Siekierka SzczepanS., HenrykH. Komański HenrykH., KrzysztofK. Bulzacki KrzysztofK., Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim 1939–1947, Wrocław: Stowarzyszenie Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów, 2006, s. 824, ISBN 83-85865-17-9, OCLC 77512897 .

Bibliografia

  • Roman dell`Ombra: Niezwykłe wydarzenie, Wieczór warszawski, 12.09.1937
  • o. J. Kmit: Szczo dist`sia w Czajkowicach, Christos nasza siła, 20.11.1938
  • O. Petryk: Istoria nierukotwornogo obrazu w Czajkowiczach, Lwów, 2002

Linki zewnętrzne

  • Informacja w serwisie Rady Najwyższej Ukrainy