Papieska Komisja ds. Ochrony Małoletnich

Papieska Komisja ds. Ochrony Małoletnich PCPM (wł. Pontificia Commissione per la Tutela dei Minori; ang. Pontificial Commission for the Protection of Minors; pot. Tutela Minorum) – organ Kurii Rzymskiej ustanowiony 22 marca 2014 przez papieża Franciszka, będący od 5 czerwca 2022 częścią Dykasterii Nauki Wiary.

Obecny zarząd komisji

• Przewodniczący: kard. Seán O’Malley OFMCap (od 22 III 2014)
• Sekretarz: bp Luis Manuel Alí Herrera (od 15 III 2024)
• Podsekretarz: dr Teresa Morris Kettelkamp^[1] (od 15 III 2024)

Cele działalności

Zgodnie z art. 78. konstytucji apostolskiej Praedicate Evangelium reformującej Kurię Rzymską celem Papieskiej Komisji do spraw Ochrony Małoletnich jest udzielanie Biskupowi Rzymskiemu rad i wskazówek, a także proponowanie najwłaściwszych inicjatyw na rzecz ochrony nieletnich i osób bezradnych^[2]. Powstanie Komisji jest konsekwencją ujawnienia przypadków wykorzystywania seksualnego nieletnich w Kościele katolickim, potrzebą rozliczenia takich przypadków i skutecznym ich zwalczaniu^[3].

Komisja wspiera biskupów łacińskich i eparchów wschodnich, a także przełożonych zakonów męskich, żeńskich i stowarzyszeń życia apostolskiego (jak również ich konferencji i innych struktur organizacyjnych) w opracowaniu procedur i strategii w przypadku ujawnienia nadużyć seksualnych, w oparciu o prawo kanoniczne jak i cywilne, a także w zapewnieniu ochrony małoletnim i bezbronnym dorosłym przed nadużyciami seksualnymi^[2].

Organizacja

Komisję ds. Ochrony Małoletnich powołał 22 marca 2014 papież Franciszek. Początkowo niezależny organ Kurii Rzymskiej został 5 czerwca 2022 usytuowany przez papieża w strukturach Dykasterii Nauki Wiary. Zachował jednak swoją odrębność przez własny status, kierownictwo, personel oraz przez bezpośredni dostęp do papieża^[4].

Przewodniczący, sekretarz i członkowie Komisji mianowani są przez papieża na okres pięciu lat^[2].

W latach 2014–2022 członkiem Papieskiej Komisji ds. Ochrony Małoletnich była Hanna Suchocka, natomiast w czerwcu 2022 nominację na członka otrzymała Ewa Kusz^[5].

Działalność

Od początku powołania w 2014 Papieska Komisja ds. Ochrony Małoletnich rozpoczęła swoje prace^[6].

W 2015 Komisja przeanalizowała luki w istniejących politykach i normach oraz pracowała nad stworzeniem szablonu wytycznych dla polityk bezpieczeństwa. W czerwcu 2015, w celu przyspieszenia procesów, papież Franciszek wydał reskrypt w sprawie ustanowienia nowego organu sądowego w ramach Kongregacji Nauki Wiary, w celu rozpatrywania odwołań dotyczących cięższych przestępstw (delicta graviora) duchownych, w tym przypadków wykorzystywania nieletnich przez duchownych.

W 2016 Komisja zaproponowała ustanowienie dnia modlitw za osoby, które doświadczyły wykorzystania. Na podstawie tej propozycji papież Franciszek poprosił krajowe konferencje biskupów, aby wybrały odpowiedni dzień, w którym będą modlić się za osoby, które przeżyły i ofiary nadużyć seksualnych, ich rodziny i społeczności.

W tym samym roku, na podstawie propozycji Komisji papież opublikował motu proprio Come Una Madre Amorevole (Jako kochająca Matka) doprecyzowujący Kodeks Prawa Kanonicznego w zakresie motywów usuwania biskupów z urzędu.

Również w 2016 Papieska Komisja została poproszona o poprowadzenie formacji w zakresie bezpieczeństwa w ramach corocznych kursów formacyjnych dla nowych biskupów.

W 2017 Papież Franciszek zachęcił członków PCPM do nawiązania współpracy z innymi grupami wyznaniowymi i organizacjami społeczeństwa obywatelskiego działającymi na rzecz ochrony dzieci i bezbronnych dorosłych. Członkowie Komisji wzięli udział w Globalnym Forum Edukacji i Umiejętności w Zjednoczonych Emiratach Arabskich, a w grudniu 2017 papież wygłosił przemówienie na Kongresie Godności Dziecka w Cyfrowym Świecie w Rzymie, gdzie Stolica Apostolska podpisała Deklarację rzymską.

W 2018 papież Franciszek zatwierdził Papieską Komisję po trzyletniej fazie ad experimentum i odnowił jej skład. Komizja rozpoczęła współpracę z dwoma globalnymi związkami zakonników i zakonnic, Międzynarodową Unią Przełożonych Generalnych (Kobiet) i Unią Przełożonych Generalnych (Mężczyzn). Ponadto Komisja pilotowała panele doradcze dla ocalałych i przeprowadziła ponad 100 inicjatyw edukacyjnych, formacyjnych i szkoleniowych w zakresie ochrony dzieci.

W 2019 papież przyjął propozycję Komisja ds. Ochrony Małoletnich i zaprosił przewodniczących konferencji biskupich z całego świata do Rzymu na spotkanie poświęcone ochronie nieletnich w Kościele a koncentrujące się na odpowiedzialności oraz przejrzystości rozliczeń Kościoła wobec osób, które zostały wykorzystane. W maju 2019 papież ogłosił motu proprio Vos estis lux mundi zawierające procedurę postępowania w przypadku zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa seksualnego wobec osoby małoletniej lub bezradnej przez duchownych.

W 2020 pomimo pandemii COVID-19 Papieska Komisja ds. Ochrony Małoletnich nadal pracowała analizując m.in. wpływ kwarantanny na na dzieci i bezbronne osoby dorosłe w sytuacjach zagrożenia nadużyciami seksualnymi.

We wrześniu 2021 roku, we współpracy z Konferencją Episkopatu Polski, Papieska Komisja zorganizowała w Warszawie konferencję Naszą wspólną misją ochrona dzieci Bożych, a przeznaczoną dla Kościołów Europy Środkowej i Wschodniej. Jednym z wymiernych rezultatów konferencji było utworzenie wśród Kościołów lokalnych międzynarodowej sieci ochrony (ECO).

W 2022 Komisja PCPM została włączona do Dykasterii ds. Nauki Wiary, zachowując odrębność za pośrednictwem swojego przewodniczącego i otrzymując kompetencje w zakresie przeglądu polityk i wytycznych dotyczących ochrony w Kościołach partykularnych.

Dotychczasowy zarząd komisji

Przewodniczący

• od 2014: kard. Seán O’Malley OFMCap

Sekretarze

• 2021–2024: o. Andrew Small OMI
• od 2024: bp Luis Manuel Alí Herrera

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona Papieska Komisja ds. Ochrony Małoletnich. [dostęp 2024-06-12].
• Papieska Komisja ds. Ochrony Małoletnich [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2024-02-04]  (ang.).
• Papieska Komisja ds. Ochrony Małoletnich w bazie gcatholic.org (ang.) [dostęp 09.06.2024]