Jakub z Sienna

Jakub z Sienna
Prymas Polski i Litwy
Ilustracja
Herb duchownego
Kraj działania

Polska

Data i miejsce urodzenia

1413
Sienno

Data i miejsce śmierci

4 października 1480
Łowicz

Miejsce pochówku

bazylika prymasowska Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Gnieźnie

Arcybiskup gnieźnieński, Prymas Polski
Okres sprawowania

1473–1480

Biskup diecezjalny krakowski
Okres sprawowania

1461–1463

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Nominacja biskupia

24 listopada 1460

Sakra biskupia

31 maja 1461

Multimedia w Wikimedia Commons
Sukcesja apostolska
Data konsekracji

31 maja 1461[1]

Konsekrator

Jerzy

Współkonsekratorzy

Johannes Fabri
Johann Erler

Konsekrowani biskupi
Jan Rzeszowski 19 stycznia 1472
Uriel Górka 22 sierpnia 1479
Współkonsekrowani biskupi
Paul von Legendorf 21 września 1467

Jakub z Sienna herbu Dębno (ur. 1413 w Siennie, zm. 4 października 1480 w Łowiczu) – biskup krakowski w latach 1461-1463, biskup włocławski od 1464-1472, następnie arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski od 1473.

Życiorys

Syn Dobiesława na Oleśnicy herbu Dębno (zm. 1440) wojewody sandomierskiego i Katarzyny Oleśnickiej, córki Dymitra z Goraja. Bratanek kardynała Zbigniewa Oleśnickiego. Braćmi jego byli: Jan, Dymitr, Mikołaj, Paweł i Andrzej.

Studiował prawo i teologię w Rzymie. Od 1435 był kanonikiem krakowskim, pełnił funkcję sekretarza króla Władysława Warneńczyka, następnie króla Kazimierza Jagiellończyka. Wysyłany w misjach dyplomatycznych w 1442 na Węgry, a w 1448 do Rzymu. Po śmierci kardynała Zbigniewa Oleśnickiego w 1455 wybrany został administratorem diecezji krakowskiej. W 1459 reprezentował króla na kongresie w Mantui, gdzie omawiano kwestię zorganizowania ewentualnej krucjaty antytureckiej.

24 listopada 1460 papież Pius II wbrew woli króla Kazimierza Jagiellończyka mianował Jakuba z Sienna biskupem krakowskim, a kapituła krakowska wybrała na to stanowisko Jana Lutkowicza. Kandydatem króla był natomiast Jan Gruszczyński[2]. Nowy biskup przyjął sakrę 31 maja 1461 na zamku w Pińczowie. Konflikt z królem narastał w związku z czym papież Pius II bullą z 2 czerwca 1461 obłożył klątwą wszystkich uniemożliwiających objęcie biskupstwa (w tym i króla) przez Jakuba z Sienna, w odpowiedzi na to król skazał na wygnanie Jakuba i sufragana krakowskiego który udzielił mu sakry biskupiej. Interweniował w tej sprawie jeszcze legat papieski, ale ostatecznie papież 16 stycznia 1462 roku cofnął nominację Jakubowi z Sienna, na co wpływ miało też poparcie króla jakie otrzymał od prymasa i biskupów[3]. W styczniu 1463 na sejmie w Piotrkowie Trybunalskim Jakub ukorzył się przed królem i zrzekł się biskupstwa krakowskiego. Od papieża Piusa II Jakub otrzymał wysokie odszkodowanie, a z woli króla w marcu 1465 otrzymał biskupstwo włocławskie.

W tym samym roku reprezentował króla podczas rozmów z zakonem krzyżackim w Toruniu kończących wojnę trzynastoletnią. Był sygnatariuszem i gwarantem[4]. aktu pokoju toruńskiego 1466 roku[5]. We Włocławku i w Gnieźnie ufundował dębowe stalle oraz bogate sprzęty liturgiczne. Część swojego księgozbioru zapisał w testamencie Akademii Krakowskiej. Pochowany został w katedrze gnieźnieńskiej. Ufundował krzyż na belce tęczowej katedry, istniejący do dnia dzisiejszego.

Przypisy

  1. David M. Cheney: Archbishop Jakub Sienienski (z Sienna) †. www.catholic-hierarchy.org. [dostęp 2013-06-27]. (ang.).
  2. Janusz Tazbir, Historia Kościoła katolickiego w Polsce 1460-1795. Warszawa 1966, s. 17
  3. Janusz Tazbir, Historia Kościoła katolickiego w Polsce 1460-1795. Warszawa 1966, s. 18
  4. Antoni Gąsiorowski, Polscy gwaranci traktatów z Krzyżakami XIV-XV wieku, w: Komunikaty Mazursko-Warmińskie nr 2-3, 1971, s. 258.
  5. Volumina Legum, t. I, Petersburg 1859, s. 101.

Bibliografia

  • Marceli Kosman: Między ołtarzem a tronem : poczet prymasów Polski. Poznań: Oficyna Wydawnicza G & P, 2000. ISBN 83-7272-017-7.
  • Antoni Gąsiorowski, Jerzy Topolski [red.]: Wielkopolski Słownik Biograficzny. Warszawa-Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1981, s. 276-277. ISBN 83-01-02722-3.

Linki zewnętrzne

  • – Krótka biografia prymasa. archidiecezja.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-07)].
  • p
  • d
  • e
Biskupi diecezjalni
Biskupi pomocniczy
  • p
  • d
  • e
Biskupi diecezjalni
kujawsko-pomorscy
Biskupi diecezjalni
kujawsko-kaliscy
Biskupi diecezjalni
włocławscy
Biskupi pomocniczy
  • p
  • d
  • e
Biskupi diecezjalni
Biskupi pomocniczy
  • p
  • d
  • e
Prymasi Polski
Prymasi
Królestwa Polskiego
Prymasi
Galicji i Lodomerii
  • VIAF: 622151778249218130003
  • PLWABN: 9810574177205606
  • NUKAT: n2018244828
  • WorldCat: viaf-622151778249218130003
  • PWN: 3916440