Czworokątny szaniec

Czworokątny szaniec (niem. Viereckschanze) – miejsce kultu z obszaru Europy zachodniej i środkowej, z okresu kultury lateńskiej (datowane na II w. p.n.e.-I w. p.n.e.), przypisywane Celtom.

Nazwa pochodzi od morfologii obiektów, przypominających prostokątny szaniec obronny. Składają się one z płaskiego lub lekko wklęsłego obszaru o zarysie czworokąta, otoczonego wałem i biegnącym na zewnątrz rowem o stromych ścianach i o przekroju poprzecznym w kształcie litery "V". Do środka wiodła otwarta brama w wale, czasami dwie bramy, z różnych stron, często od wschodu, ale nigdy od północy. Brama stanowiła przerwę w wale, ale nie w rowie^[1]. Wymiary tych obiektów są bardzo różne – od 50 do 200 m, zwykle 70 do 90 m, a ich powierzchnia wynosi od 1600 m² do 25000 m²^[2].

Wewnątrz niektórych szańców znajdują się pozostałości podziemnych i naziemnych budowli, czasami szyby o głębokości od kilku do 35 metrów (najgłębszy w Holzhausen koło Monachium). W szybach znaleziono figury, kości ludzkie oraz wiele innych przedmiotów. Większość powierzchni szańców była niezabudowana^[3][4].

Najwięcej takich budowli znaleziono na obszarze południowych Niemiec i Austrii – ok. 250, około 30 koncentruje się nad dolną Sekwaną, ok. 10 znajduje się na terenie Czech^[5]. Jeden, jeszcze nie przebadany obiekt, znajduje się na Morawach w miejscowości Ludéřov.

Przypisy

Bibliografia

• Jana Čižmářová: Encyklopedie Keltů na Moravě a ve Slezsku, Praha, 2004, s. 48.
• FriedrichF. Schlette FriedrichF., Celtowie, SławaS. Lisicka (tłum.), BożenaB. Wierzbicka (tłum.), Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1987, s. 137–141, ISBN 83-218-0633-3, OCLC 749147360 .
• Jiří Waldhauser: Encyklopedie Keltů v Čechách, Praha, 2001, s. 96–98.

Linki zewnętrzne

• Viereckschanze - Skřipel, Osov
• Kelten in Bayern: Karte der Keltenschanzen südlich München. oberhaching.webkonzil.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-30)].. webkonzil.de
• Viereckschanzen. Kelten-Info-Bank